Raysal wasaarayaashii hore ee wadanka Soomaaliya Maxamed C/laahi Farmaajo iyo waliba
Nuur Xasan Xuseen Nuur Cade oo la hadlay warbaahinta ayaa shacabka Soomaaliyeed
u diray hanbalyo ku aadan munaasabada 1 luuliyo.

Maxamed c/laahi maxamed farmaajo Raysal wasaarihii hore ee Soomaaliya ayaa wuxuu sheegay
in shacabka Soomaaliyeed uu ugu hanbalyaynayo maalintaan qiimaha weyn.

Sidoo kale wuxuu sheegay in loo baahanyahay in shacabka Soomaaliyeed ay isku tashadaan
isla markaana ay ka fikiraan aayahooda.

Farmaajo ayaa wuxuu sheegay in maalintaan oo kale ay ka mitahay maalmaha ugu qiimaha
badan dadka Soomaaliyeed wuxuuna sheegay in sida ay yihiin loo weynayo in ay
tahay.

Sidoo kale Raysal wasaarihii hore ee Soomaaliya nuur Xasan Xuseen Nuur cade oo asna
jooga wadanka Talyaaniga ayaa umada Soomaaliyeed wuxuu ugu hanbalyeeyay
maalintaan qiimaha weyn ee 1 luuliyo.

1 luuliyo 1960 ayay ahayd markii ay dadka Soomaaliyeed eek u noolaa koofurta
Soomaaliya ay ka xoroobeen gumaystihii talyaaniga, isla markaana ay isku biireen
gobaladii Waqooyi iyo kuwii koofureed.

Wareegto ka soo baxday wasaaradda warfaafinta xukuumadda KMG Soomaaliyaayaa mudo shan
maalmood oo kaliya loogu qabtay inay isku soo diiwaangeliyaan shirkadaha
isgaarsiinta, Internetka, iyo warbaahinta madaxa bannaan ee ka hawlgasha
Soomaaliya oo dhan.

Hadaba Wareegtada ayaa u qorneed sida tan.


JAMHUURIYADDA SOOMAALIYA

WASAARADDA WARFAAFINTA, BOOSTAHA IYO ISGAARSIINTA

Xafiiska Waaxda Isgaarsiinta iyo Teknolojiyada

Ujeedo: Wargelin Taariikh; 30/06/2012

- Iyadoo la fulinaayo siyaasada guud ee Wasaarada Warfaafinta, Boostada &
Isgaarsiinta ee la xiriirta ilaalinta nidaamka adeegyada Isgaarsiinta,
Warbaahinta iyo Internet-ka, beekhaaminta ilaha dabiiciga ah ee Hirarka
Isgaarsiinta ee kooban, dhiiragalinta ganacsiga furfuran iyo tartanka suuqa ee
dhamaan Shirkadaha soo bandhiga adeegyada Isgaarsiinta, Teknoolajiyada
Internetka iyo Warbaahinta.

- Iyadoo Wasaaradu ku howlantahay wax ka qabashada cabashooyin isi soo taraya oo
ku saabsan istcimaal sharci daro ah ee qeybo ka mid ah Hirar-Raadiyaha,
Lambarada Isgaarsiinta Soomaaliya.

- Iyadoo loo hogaansamayo qodobka (26aad) ee Sharciga Isgaarsiinta Qaranka ee
qeexaya in shirkad iyo shakhsi uusan ku shaqeysan karin ama bixin karin adeeg
Isgaarsiineed, Inernet, iyo Warbaahin iyadoo la isticmaalayo Hirarka
Isgaarsiinta ee Raadiyaha haddii uusan Ruqsad (License) ogolaansho ka heysan
Wasaarada.

Haddaba waxaa la farayaa dhamaan Shirkadaha iyo Shakhsiyaadka qabta adeegyadaas kor ku
xusan ee aan haysan Ruqsadaha shaqo in ay la soo xiriiraan Waaxda Isgaarsiinta
& Tiknoolajiyada ee Wasaarada si ay isku diiwaan galiyaan, una helaan Ruqsad
si waafaqsan sharciga ka hor maalinta Khamiista ah ee ay taariikhdu tahay
05-07-2012.

Ciddii aan u hogaansamin amarkan kor ku xusan waxaa laga qaadi doonaa talaabo sharciga
waafaqsan.



Waaxda Isgaarsiinta & Teknoolajiyada.

Wasaarada Warfaafinta, Boostada & Isgaarsiinta

Wadada Jamhuuriya,

Tel:
+ 252-62747286/+252-615529276

info@mipt.gov.so

Munaasabadaan ayaa waxa asoo qaban qaabiyay dowlada Soomaaliya waxaana ka soo qaybgalay
dadweyne masuuliyiin ka tirsan dowlada Soomaaliya iyo fanaaniin.

Ku Simaha Raysal Wasaaraha Soomaaliya C/wahaab Ugaas Xuseen Ugaas Khaliif oo ka
hadlay munaasabada ayaa wuxuu sheegay in xuriyada Soomaaliya ay dad badan u
dhinteen isla markaana aanan lagu helin ciyaar cyaar.

Madaxweynaha Soomaaliya Shariif Sheekh Axmed oo asna ka qaybgalay munaasabadaan ayaa wuxuu
shacabka Soomaaliyeed ugu hanbalyeeyay munaasabada 1 luuliyo.

Sidoo kale madaxweynaha Soomaaliya ayaa wuxuu sheegay in loo baahanyahay in gacan laga
geeso sidii looga bixi lahaa xaalada uu haatan ku jiro wadanka
Soomaaliya.

Madaxweynaha ayaa u rajeeyay shacabka Soomaaliyeed in sanadkaan sanadkiisa kale uu ale ku
gaarsiiyo nadab iyo waliba barwaaqo iyo wadanka oo nabad ah.

Maamulka gobollka Hiiraan ayaa talaabo horay loo qaaday ku sheegay wada hadallada u
bilaawday mas’uuliyiinta dowladda KMG iyo Soomaaliland, kadib kulankii ugu
danbeeyay ee Dubai ku dhaxmaray madaxweyne Shariif iyo Axmed Siilaanyo
madaxweynaha Soomaaliland.

Afhayeenka maamulka gobollka Hiiraan Max’ed Nuur Caga-joof ayaa u sheegay HOL in wada
hadalladaasi yihiin kuwo sida uu hadalka u dhigay bilow ka ah  midnimada
Soomaaliya, isaga oo ku amaanay labada madaxweyne wada hadallada
dhaxmaray.

‘’Annaga ka maamul ahaan waan soo dhaweyneynaa wada hadalladaas, waayo waxaan u aragnaa
in ay yihiin kuwo gogol-xaar u noqon kara midnimada umadda Soomaaliyeed, gaar
ahaan waxaa ku amaaneynaa madaxweyne Shariif talaabada uu qaaday ee ah in wada
xaajood lala furo Soomaaliland.

Sidoo kale waxaa uu intaa ku darray Max’ed Nuur Caga-joof in wada hadalada socda
yihiin kuwo u suur-tagalin kara madaxweyne Shariif Shiikh Axmed in uu mar kale
dib u hanto xilka madaxtinimada Soomaaliya, maadaama loo baahan yahay
dhameystirka bilowga wada hadallada u dhaxeeya dowladda KMG iyo maamulka
Soomaaliland.

‘’Aragtideena waxaa ay tahay in madaxweyne Shariif maadama uu yahay mas’uulka hadda ku jira
wada hadallada labada dhinac, in uu mar kale hanan karo xilka madaxtinimada
Soomaaliya si loo dhameystiro howlaha dhiman,’’ ayuu sheegay afhayeenka gobollka
Hiiraan.

Dadka ku dhaqan magaalada Baladweyne ayaa iyaguna siweyn u hadal haya arinta ku
saabsan wada hadallada Soomaaliya iyo Soomaaliland, kuwaasoo ay kuu sheegayaan
in ay ku soo beegmeen maalmaha xuriyada 26-ka Jun, iyo 1- Julay oo la filayo in
caawa loo dabaal dago.

Madaxweynaha Soomaaliya, Sheekh Shariif Sheekh Axmed ayaa sheegay in maamulka Somaliland ay u
geeyeen ralligelin maadaama ay tabanayaan tacaddi horay loogu geystay, ayna ku
heshiiyeen in wadahadalladu ay sii socdaan.

Sheekh Shariif ayaa hadalkan jeediyay kaddib kulan uu Muqdisho kula yeeshay odayaasha
dhaqanka Soomaaliyeed, isagoo muujiyay inuu rajo weyn ka qabo inay wadahadallada
noqdaan kuwo mira-dhala.

"Walaalkaa haddii uu wax kaa tabto waxaa habboon inaad tiraado raalli ahow... waxaan u
geynnay raalli ahaada, wixii dhacay in laga wadahadlo ayaan ogol nahay, laakiin
nidaam jiray oo dhibaatadiisu cid walba gaartay ayaa ayaa mas'uul ka ahaa
arrintaas," ayuu yiri madaxweynaha Soomaaliya.

Sidoo kale, madaxweyne Sheekh Shariif ayaa sheegay in Koonfurta Soomaaliya ay ka
dhaceen dhibaatooyin fara badan, isagoo xusay in kulankii dhacay la iskula
gaaray in la isi saamaxno, maadaama walaalo la yahay Soomaalina la yahay lana
wada-fariisto.

Dhanka kale, madaxweynaha Soomaaliya ayaa ka dalbaday odayaasha dhaqanka inay
dedejiyaan xulidda ergooyinka ansixin lahaa dastuurka, isagoo xusay inay ka
go'an tahay in xilliga KMG ah lasoo gabagabeeyo 20-ka Ogoosto
sannadkan.

"Howlo badan oo dowladda aad u qaban lahaydeen ama aad iskiin u qabsan lahaydeen ayaa
jira, waa inaad soo dedejisaan ergada ansixinta dastuurka iyo xildhibaannada
cusub si xilliga KMG ah loosoo afjaro," ayuu yiri madaxweyne Sheekh
Shariif.

Ugu dambeyn, madaxweynaha Soomaaliya wuxuu dalbaday in fursad la siiyo haweenka uu
damaca kaga jiro siyaasadda dalka, sidoo kalena aan lagu xad-gudbin tirada loo
qoondeeyay haweenka.

Madaxweynaha Soomaaliya Sheekh Shariif Sheekh Axmed iyo wafdi uu hoggaaminayo ayaa booqasho
ku jooga degmada Balcad ee gobolka Shabeellada Dhexe, halkaasoo toddobaadkii
hore ay ciidamada DKMG ah iyo kuwa AMISOM kala wareegeen Al-shabaab.

Booqashadan oo noqonaysa tii ugu horreysay oo madaxweynaha iyo wafdigiisa oo ay ku jiraan
wasiirro iyo xidlhibaanno ayaa waxay ugu kuurgalayaan xaaladda ka jirta
degmadaas oo ay muddo sannado ah ka talinaysay Al-shabaab.

"Madaxweynuhu wuxuu gacan qaadayaa dadka degmada, waxaana lagu wadaa inuu kulammo la yeesho saraakiisha ciidamada DKMG ah iyo kuwa AMISOM ee degmada ku sugan," ayuu yiri mid ka mid ah xubnaha madaxweynaha la socda oo saxaafadda la hadlay.

Ra'iisul wasaaraha Soomaaliya, C/weli Maxamed Cali ayaa booqday Balacad isla maalintii ay
ciidamada dowladda oo garabsanaya kuwa AMISOM gacanta ku dhigeen wuxuuna
ra'iisul wasaaruhu sheegay in tallaabadan ay qayb ka tahay horummarada ay
dowladda KMG ah ku tallaabsatay.

Madaxweyne Sheekh Shariif ayaa lagu wadaa inuu booqashadiisa uu ka hadli markii uu soo
gabagabeeyo, iyadoo degmadan ay noqonayso degmadii ugu horreysay ee ka tirsan
gobolka shabeellada dhexe oo ay ciidamada dowladdu qabsadaan.

Degmada Afgooye ee gobolka Shabeellada hoose oo ay ciidamada dowladdu ka qabsadeen
Al-shabaab dhammaadkii bishii lasoo dhaafay ayaa waxaa laba jeer oo isku xigta
booqday madaxweynaha Soomaaliya, iyadoo la xusuusto in markii uu soo dhameystay
booqashadiisii ugu horreysay ee Afgooye lagu weeraray deegaannadfa u dhexeeya
Afgooye iyo Muqdisho.

 Xukuumada Kenya ayaa sheegtay in Ciidamadooda kusugan Dalka Soomaaliya
ay kaqayb noqonayaan howlgalka lagu soo furanayo Shaqaale Samafal oo laga
afduubtay Shalay xeryaha qaxootiga ee Dhadhaab.

Col. Cyrus Oguna oo ah Afhayeenka Ciidamada Milateriga Dalka Kenya ayaa ayaa Warbaahinta uxaqiijiyayay
in Shaqaalaga la afduubtay lala aaday dhanka Soomaaliya kuwaas oo marka la
afduubanayay kujiray howlahooda shaqo ee Caadiga ahaa.

Oguna ayaa waxuu Cadeeyay in Dadkaan ajaanibta ah ay ukala dhasheen dalalka Norway,Bakistaa
,Philippine iyo Canada,waxaana lagu Afduubtay meel banaanka hay’ada Dowlada
Norway ay kuleedahay halkaas.

Kooxohii afduubtay shaqaalaha ayaa waxay
dileen mid kamid ahaa Darawaladii Hay’ada midkalana dhaawac ayaa soo
gaaray.

Xuduuda Dalka Kenya iyo Soomaaliya ayaa waxaa lasheegayaa in
Shalay ilaa maanta ay dul heehaabayaan Diyaaradaha Dalka Kenya oo baadi goob ugu
jira helitaanka dadka la afduubtay.

Afhayeenka Ciidamada Milateriga Dalka
Kenya dalka Kenya ayaa ku eedeeyay Masuuliyada afduubka inay kadam beeyeen
Al-shabaab

 Cabdi kariin Yuusuf Aadan Dhaga badan oo ah Abaanduulaha Ciidamada
Xooga Dalka Soomaaliyeed ayaa digniin kama dambays ah ujeediyay Askarta Dowlada
ee Shacabka dhibaateeya.

Gen. Dhaga badan ayaa Cadeeyay in Taliska
Militeriga Dowlada Soomaaliya uu san udul qaadan Doonini in Shacabka
Dhibaataysan ee Al-shabaab laga saaray in Dhib markale loo celiyo taas Dil ayaan
kaxignaa ayuu yiri.

Askarta Dowlada oo kaashanaya Ciidamada Midowga
Africa ayaa bilhii u dambeeyay isku baahiyay Gobolo katirsan Soomaaliya Sida
kuwaa jaarka la ah Muqdisho ee Gobolka Shabeelaha Dhexe iyo Sh/hoose.

Tan iyo Markii Ciidamada ay gareen Goobaahaas waxaa jiray Mad madow iyo Cabasho
dadka shacabka kasoo yeerayay taas oo ku aadanayd Dhaca,Kufsi iyo Jirdilo inta
inay kula kacaan Ciidamada Dowlada.

Abaanduulaha oo Warbaahinta kula
hadlay Muqdisho ayaa kudhaartay in Askarigii qof shacab dhibaatanayo Ama dhacaya
hadaad aragtaan hala dilo ayuu ku amray Askarta kale ee Dowlada KMG
katirsan.

Arimahaan lagu eedaynayo Ciidamada dowlada Soomaaliya ayaa
waxay soo baxeen Markii Ciidamada Dowlada ay lawareegeen deeganada Duleedka ee
Muqdisho iyo Degmada Afgooye oo lasheegay in Ciidamada gawaarida ay
kaqadanaayeen lacago baad ah.

Guddoomiyaha gobolka Banaadir ahna duqa Muqdisho Maxamuud Axmed Nuur (Tarsan) ayaa sheegay in
Muqdisho ay diyaar u tahay marti-gelinta shirka lagu ansixinayo dastuurka cusub
ee Soomaaliya, isagoo xusay in Muqdisho ay sharaf weyn u tahay in lagu dhiso
dowladdii labaad ee Soomaaliya marka laga soo tago dowladdii 19960-kii.


Duqa Muqdisho oo hadalka ka sheegay dibadbax ka dhacay Muqdisho, ayaa intaas ku daray
in hay'adaha ammaanka DKMG ah ay ka qayb-qaadan doonaan sugidda ammaanka
Muqdisho, isla markaana maamulkiisu uu bixinayo wax walba oo lagu fududeynayo
qabsoomidda shirkaas.


"Muqdisho waxay diyaar u tahay marti-geliso shirka ansixinta dastuurka cusub ee dalka uu
yeelanayo, waxay diyaar u tahay in 825-ka ergay ay marti-geliso, waana shir lagu
dhisayo Qarannimada Soomaaliya, umana hakan doonno dhaqaale Beesha Caalamka laga
sugayo," ayuu yiri guddoomiyaha gobolka Banaadir.


Sidoo kale, Tarsan wuxuu ku boorriyay haweenka gobolka Banaadir inay qaybtooda ka
qaataan sidii lagu sugi lahaa ammaanka Muqdisho, isagoo xusay in haweenku ay la
socon karaan dhaqdhaqaaqyada xaafadaha ay daggan yihiin.


Bisha soo socota ee Luuliyo ayaa lagu wadaa in la ansixiyo dastuurka cusub ee uu dalku
yeelanayo, kaasoo qayb ka ah howlaha Roadmap-ka, iyadoo dastuurku lagu
wareejiyay odayaaasha si ay talooyin uga soo bixiyaan.


Mas'uuliyiinta dowladda KMG ah ayaa waxay ka dalbadeen odayaasha dhaqanka ee ku shirsan
Muqdisho inay soo dedejiyaan xulidda ergooyinka ansixinta dastuurka, si looga
gudbo arrimaha dastuurka, iyadoo xukuumadduna ay magacowday guddi qayb ka
qaadanaya xulidda ergooyinka.


"Ergooyinka Ansixinta dastuurka waa imaan karaan Muqdisho, waxaana diyaar u nahay inaan soo
dhaweyno," ayuu yiri Tarsan oo sheegay inaysan in ammaanka la isku halleyn karo,
Muqdishona ay astaan u tahay Qarannimada Soomaaliya.


Dowladda KMG ah ayaa wuxuu xilligeedu ku eg-yahay bisha Ogoosto ee soo socota iyadoo lagu
wado in markaas uu dalku yeesho madaxweyne cusub uuna ka gudbo xilliga KMG ah,
iyadoo dastuurka la ansixinayo la sheegay wax ka bedel lagu sameynayo inta afti
dadweyne lagu ansixinayo.

 Ururka Midowga Afrika iyo xukuumadda
Uganda ayaa kala saxiixday heshiis is-afgarad ah oo Kampala ay 140-askari oo
booliis ah ku geynayso magaalada Muqdisho ee xarunta Soomaaliya.


Howgalka ciidamadan booliiska ah ayaa wuxuu qayb ka noqonayaa howlgalka AMISOM oo
hoostaga Midowga Afrika, waxayna noqonaysaa markii ugu horreysay oo ciidammo ka
socda Midowga Afrika ay ka howlgalaan dal Afrikaan ah.


Golaha nabadgalyada ee Midowga Afrika ayaa bishii Jannaayo ee sannadkan isku raacay in
howlgalka AMISOM ee ka socda Soomaaliya lagu kordhiyo ciidammo booliis ah oo
qayb ka qaata sugidda nabadgalyada, iyadoo go'aankan ay ayideen golaha amaanka
ee Qaramada Midoobay bishii Feberaayo ee sannadkan.


Sidoo kale, waxaa socda tallaabooyin uu Midowga Afrika ku doonayo inuu heshiis kula
galo xukuumadda Nigeria sidii ay 140-askari oo booliis ah u geyn lahayd
magaalada Muqdisho.


Haatan Muqdisho waxaa ku sugan 60-askari oo booliis ah kuwaasoo ka socda ururka Midowga
Afrika, waxayna kaalin muhiim ah ka qaadanayaan dadaalka lagu dhisayo awoodda
ciidammada booliiska Soomaaliya, iyagoo siiyo talooyin iyo tababar lana socda
habka ay u shaqeynayaan.


Ururka Midowga Afrika ayaa sheegay in ciidamada booliiska ah ee ka socda dalaka Uganda
iyo Nigeria loogu talogalay inay qayb ka qaataan xasilinta caasimadda dalka
Soomaaliya ee Muqdisho oo ah meesha ciidanka Midowga Afrika uu ka howlgalo,
kaddibna lagu fidin doono gobollada kale ee Soomaaliya.


Tallaabadan ciidamada booliis ah oo ka socda dalalka Afrikca lagu geynayo Muqdisho ayaa
wuxuu kusoo beegmayaa xilli ay ciidamada AMISOM horumarro ka sameynayaan
howgallada ay u joogaan Muqdisho.


Munaasabadda heshiiska lagu kala saxiixanayay oo ka dhacday xarunta Midowga Afrika ee Addis
Ababa ayaa waxaa goobjoog ka ahaa saraakiil booliis oo ka socda hay'adda
booliiska caalamka ee INTERPOL.

 Madaxwaynaha Soomaaliya Shariif ayaa maanta lagu wadaa in Magaalada
Dubai markale uu kula kulmo Madaxwaynaha Maamulka Somaliland Axmad
Siilaanyo.

Is Araga Labaad ee Shirka labada dhinac ayaa daba socda shir
Maalintii shalay ubilowaday waxaana lagu balansanyahay inuu kadhaco kulankaas
Hoteelka Shariif uu kadaganyahay Dubai.

Warerka aynu kahalayno Dubia ayaa
waxay sheegayaan in Kulanka ugu Weyn maanta uu dhexmarayo Shariif iyo Axmad
Maxamad Maxamuud Siilaanyo kaas oo lagu go’aamin doono Mustaqbalka Somaliland
iyo Somaliya sida uu ahaan doono.

Xuseen Carab Ciise oo ah Wasiirka
Gaashaan dhiga oo kusugan Dalka Isutaga Imaaraadka Carabta ayaa warbaahinta
usheegay in shirka maanta diirada lagu saari doono Qadiyadaha Soomaaliya iyo
Somaliland sidii loo xalin lahaa.

Shalay ayay ahayd kulan Is arag ah ay
kuyeesheen Magaalada Dubai Madaxwaynaha Soomaaliya iyo Somaliland kaas oo laga
soo saaray Afar qodob lakiin kulanka maanta ayaa ah Mid labada dhinac ay kahadli
doonaan Mowqifkooda.

Shirkaan ayaa Shariif waxaa lagu wadaa in
Madaxwaynah Somaliland uu kala hadlo lamidowga Soomaaliya iyadoo horay
Somaliland ay ushaacisay inaysan doonaynin in Soomaali ay kamid
ahaato.

Wasiirka arimaha dibeda ee maamulka
Somaliland Maxamed C/llaahi Cumar oo u waramayey laanta afka Soomaaliga ee
idaacada BBC-da ayaa sheegay iney guul ku dhamaadeen wadahadaladii maanta
magaalada Dubai ay ku yeesheen madaweynayaasha dowlada KMG Somalia Shariif
shiikh Axmed iyo kan maamulka Somaliland Axmed Maxamed Maxamuud Siilaanyo.

Waxa uu sheegay wasiirku in kulanka labada madaxweyne ay iskula
soo qaadeen sidii loo sii ambaqaadi lahaa wadahadalada labada dhinac dhowaan uga
bilowday magaalada London ee dalka Ingiriiska loogana miro dhalin lahaa taasoo
uu sheegay iney isku afgarteen labada madaxweyne.
 Labada madaxweyne kulanka dhexmaray wuxuu daba socday shirkii labo geesoodka ahaa ee dhowaan ka
dhacay London wey ku heshiiyeen qaabka wada hadalka, wayna ogolaadeen heshiiskii
lagu saxiixay shirkii London "ayuu yiri Dr. Maxamed C/llaahi Cumar.

"Sidoo kale labada madaxweyne waxay ku baaqeen in la sii wado wada hadalka bilowday
waxaa shirka ka soo qeyb galay Masuuliyiin carbeed oo ka socday dalka martida
loo ahaa ee Imaaraatka Carabta jawi farxad leh ayuuna ku dhamaaday kulankaas
"ayuu yiri sidoo kale wasiirka arimaha dibeda ee maamulka Somaliland.

Siyaasiga Caanka ah ee Soomaaliyeed Cismaaciil hure (Buubaa) ayaa ugu
baaqay Dowlada Soomaaliya gaar ahaan Madaxwaynaha Soomaaliya Shariif Sheekh
Axmad inuu kahadlo Xaqiiqda jirta marka ay lashirayaan
Somaliland.

Cismaaciil hure Buubaa ayaa kutilmaamay kulankii Madaxwayne
Shariif iyo Siilaanyo ay kuyeesheen Isutaga Imaaraadka Carabta uusan ahayn Shir
ee ay ahayd sheeko Xariir.

Siyaasiga waxuu ugu baaqay Dowlada Soomaaliya
inay cadayso Mowqifkeeda ah in sababaha ay ula shirayso Somaliland ay tahay
Sidii Somaliland ay ku iloowi lahayd inay noqoto Dal Madax banaan oo ay kamid
noqoto Somaliwayn.

“Shirkii kadhacay Dubai ee Hadilmee shariif uu kala
qaatay Madaxwayanaha Somaliland runtii waxuu katarjumaa in labadoodaba ay
kabaqayaan inuu soo bandhigo shaqsi walba waxaa uu maanka kuhayo uuna
rumaysanyahay,lakiin meesha dadka Soomaaliyeed iyo Somaliland ay kasugaayeen
Natiijio lagu qanci karo waa ay kusheeko Xariireeyeen”ayuu yiri
Siyaasiga.

Cismaaciil hure Buubaa ayaa ku eedeeyay Madaxda Somaliland iyo
Somaliya ay rabaan inay kala gooyaan Dadka reer waqooyiga iyo koonfurta hadii
aan muhiimada jirta laga hadlin.

Buubaa ayaa kucanaantay Dowlada KMG ah
inay kala hadasho Somaliland ujeedadeeda ah inay usocoto isu keenida Soomaaliya
iyo Somaliland.

Golaha Wasiirada Dowladda Soomaaliya ayaa maanta isugu yimid shirkoodii caadiga ahaa
iyadoo shirkani uu guddoominayay Ku-Simaha Ra’iisul Wasaaraha Xukuumada
Soomaaliya ahna Wasiirka Ganacsigga Cabdiwahaab Ugaas Xuseen Ugaas Khaliif,
waxaana shirkan looga hadlay qodobo dhowr ah oo ay ugu horeysay xoojinta Amniga
dalka, Arrimaha Roadmap-ka iyo Ergooyinka,Maxkamadaha iyo Hantida ma guurtada la
kala heysto iyo arrimo kale.

Ugu horeyntii Wasiiru-Dowlaha Wasaaradda Gaashaandhigga ayaa shirka waxaana laga
dhegeystay warbixin la xiriirta Amniga dalka iyo guulihii laga gaaray howlgaldii
ugu dambeeyay oo ay ciidamada Xoogga dalka Soomaaliyeed iyo kuwa AMISOM ee ku
xureeyeyn degmada Balcad oo ka tirsan Gobalka Sh/Hoose iyo halka ay marayaan
howlaha Amni ee dalka.

“26,June, ayaa ciidamada Xoogga dalka iyo kuwa AMISOM ku guuleystay iney gacanta ku
dhigaan degmada Balcad ee Gobalka Sh/Dhexe islamarkaana ay howlgaladada lagu
xureynayo dalka ay sii socon doonaan,Sidoo kale Gobaladii horey gacanta loogu
hayay iyagana waa lagu guuleystay in Amaankooda la sugo” islamarkaana la sii
wadi doono howlgalada”.

Sidoo kale Wasiirka Cadaaladda iyo Garsoorka Axmed Xasan Gaboobe ayaa isna Golaha
Warbixin ka siiyay Wasaaradiisa, Wuxuuna tilmaamay in loo baahan yahay in la
dhiso Maxkamad u qaas ah sidii loo soo celin lahaa Hantida la kala heysto
islamarkaana ay Wasaaradiisa ku mashquulsan tahay sidii loo dhameystiri lahaa
wax ka qabashada Arrimaha Cadaaladda.
Ugu dambeyntii Goluhu wuxuu soo dhaweeyay Nuqulkii ugu dambeeyay ee Dastuurka
dalka,kaasoo loo qeybiyaya Odoyaasha Dhaqanka Soomaaliyeed,Islamarkaana Shacabka
Soomaaliyeed loo marsiiyay qeybaha kala duwan ee Warbaahinta.

 Madaxwayne Cabdiraxmaan Sheekh Maxamad Faroole ayaa kasoo horjeestay
Qodobadii kasoo baxay shirkii Dubia ee ay isku raaceen Madaxwayne Shariif iyo
Siilaanyo.

Cabdiraxmaan Sheekh Maxamad Faroole Madaxwaynaha Maamulka
Puntland ayaa sheegay inay kasoo horjeedaan Puntland waxyaabihii kasoo baxay
Shirkii Dubai.

Mar uu uwaramaya Bbcda Faroole ayaa Si cad uqeexay in
Puntland aysan raac saneen Shir aysan iyada kujirin,Shirkii Shariif iyo
Siilaanyana labadooda ayuu ugaar ahaa anaga wax naga quseeyay Majirin ayuu yiri
Madaxwayne Cabdiraxmaan.

Mar lawaydiiyay Madaxwaynaha waxaa uu kala
socday kulanka Shariif iyo Siilaanyo ayuu sheegay in Mar Shariif ay kawada
hadleen kulankaas lakiin markii shirkii uu bilowday isbadal ayuu keenay Shariif
ayuu yiri.

Madaxwaynaha Puntland ayaa ku cambaareeyay Shirkii Dubai
kadhacay ee ay kuwada hadleen Shariif iyo Siilaanyo in aan looga hadlin wax dan
u ah Umada Soomaaliyeed inay isku yimaadaan lakiin dano gaar ah ayay ugu hadleen
waxaana uu yiri
‘’labadooba dantooda ayay u ordayeen Shacabna uma Socdaan ee
Shariif waxa kujira olalaha doorashada Soomaaliya kadhaci doonta oo waxaa uu
samaynayaa waxyaabo badan oo dib ugu soo noqon karo kursiga Madaxwayne’Axmad
Siilaanyo isago dantiisa waxay tahay Gooni isutaag’ayuu yiri Madaxwayne
C/raxmaan Faroole.
Mar lawaydiiyay Madaxwaynaha Puntland inay is arkeen
Siilaanyo ayuu sheegay in hal mar ay is arkeen isna gacan qaadeen.
Ugu dambayn Cabdiraxmaan Faroole ayaa kumicneyay kulankii Dubai in looga hadlin
ujeedada ugu muhiimsanayd ee ah in Soomaali lamideeyo lakiin madhicin buu yiri
oo dano gaar ah ayay kushireen.

Madaxwaynaha Soomaaliya Shariif Sheekh Axmad ayaa maanta kulan kula qaatay Magaalada Dubai Madaxwaynaha Maamulka Somaliland Axmad Maxamad Maxamuud Siilaanyo.

Shirka oo mudo saacado socday ayaa waxaa labada Dhinac ay kaga hadleen Arimo ay kamid yihiin Xoojinta wadahaladii Shirkii 21 kii juun iyo kii 22 ka bishan aynu kujirno ee wadahadalka.

Shariif sheekh Axmad ayaa waxaa kulankan kuwehlinayay Wasiirka gaashan dhiga Xuseen Carab Ciise,halka Madaxwaynaha Maamulka Somaliland Siilaanyana uu ay shirka ay ugu wada qaybgaleen Daahir Riyaala Kaahin,iyo Faysal Cali Waraabe.

Afar qodob ayay kasoo saareen labada Madaxwayne Shirkooda kuwaas oo ay kamid ahaayeen ,in lasii wado wadahadalada Soomaaliya iyo Somaliland,In laysku xiro ganacsiga labada dhinac,in lala dagaalo Burcad badeeda,iyo in labada madaxwayn ay dar darb geliyaan kulama dooda.

Shariif iyo Siilaanyo ayaa isku gacan qaaday Shirka lakiin marka laga soo tago qodobada ay isku raaceen waxay kukula aragti duwanayeen Qudbadihii bilowga Shirka ay ka jeediyeen.
Axmad Siilaanyo ayaa sheegay in Somaliland aysan kanoqanayn dadaalka ay kudoonayso inay noqoto dowlada madaxbanaan isagoo kacodsaday Beesha Caalamka in Somaliland lasiiyo Madaxbanaanideeda.

Sidoon kale dowlada Soomaliya ayuu ugu baaqay inay tageerto gooni isutaaga Somaliland.

Madaxwayne Shariif oo goobta isagana kahadlay ayaa sheegay inuu kufaraxsanyahay Wadahadalka Soomaaliya iyo Somaliland.
Shirkaan Dubai ay kuyeesheen Madaxda Somaliland iyo Soomaaliya ayaa waxaa uu noqonayaa kii ugu horeeyay ay isaga hor yimaadaan lakiin Natiijada shirka kasoobaxday ayanan ahayd wax kucusub dhagaha Shacabka.

Dowlada imaaraadka Carabta ayaa soomaaliya ugu deeqday lacago ay ugu hortagayaan Dagaalka looga soo horjeedo kooxaha Burcad badeeda Soomaalida.

Hal Milyan oo lacagta Doolarka Mareykanka ayaa dowlada Imaaradka waxay sheegtay inay ugu deeqayso Soomaaliya si loogu dhiso Ciidamo ilaaliya Xeebaha Soomaaliya.

Shaikh Cabdullah bin Zayed Al Nahyan oo ah Wasiirka Arimaha Dibada ii isutaga Imaaraadka Carabta ayaa inta uu socday Shirka Burcad badeeda looga hadlayo ayaa waxuu sheegay in dowladiisa ay bixinayso 1 Milyan oo doolarka Mareykanka taas oo uu sheegay in lagu Caawinayo Soomaaliya si loogu dhiso Ciidamo Badaha ilaaliya oo ka hortaga Burcad badeeda.

Dowladda imaaraadka carabta oo shirka martigalisay ayaa sheegtay in afartii sano ee la soo dhaafay ay ku deeqday kaalmada la siinayo Soomaaliya lacag ka badan 25-milyan oo dollarka Mareekanka, taas oo diirada lagu saaray arrimaha bini'aadinimada gaar ahaan caafimaadka.

Inta uu socday Shirka ayaa waxaa lagu soo bandhigay Lacagta kooxaha Burcad badeeda kaheleen Marakiibta ay afduubtaan taas oo lagu qiyasay Aduun lacag oo gaarayo 160-milyan oo madax furasho uheleen.

Shirka looga hadlayo Burcad badeeda ee kasoconaya Dubai ayaa lagu wadaa in maanta lasoo gaba gabeeyo .

 Ciidamada DKMG ah ayaa maanta ka sameeyay howgallo ay kusoo qabqabteen dhallinyaro badan ka sameeyay degmada Huriwaa ee gobolka Banaadir, kaddib markii xalay la weeraray guriga guddoomiyaha iyo saldhigga degmadaas.

Dhallinyarada howlgalkan lagu soo qabqabtay oo tiradooda lagu sheegay labaatan ayaa waxaa lagu eedeeyay inay ka tirsan yihiin Al-shabaab ayna ka mid ahaayeen kuwii fuliyay weerarkii xalay dhacay.

"Saldhigga booliiska iyo gurigeyga ayaa xalay la weeraray, mana jirto cid wax ku noqotay weerarkaas," ayuu yiri guddoomiyaha degmada Huriwaa, Cumar Jacfaan oo la hadlay saxaafadda.

Guddoomiyuhu wuxuu sheegay in weerarkan uu ahaa mid ay Al-shabaab ku doonayso inay taageerayaasheeda ku tusto inay weli qaybo ka mid ah Muqdisho ku sugan yihiin, isagoo xusay inay degmada ka billowdeen howlgallo lagu sugayo ammaanka.

Howgallada laga sameeyay degmada Huriwaa ayaa intii uu socday waxaa xayirnaa isku socodka gaadiidka, dadka iyo ganacsiga, iyadoo degmadan ay ka mid tahay degmooyinkii ay ku dagaalameen ciidamada DKMG ah, kuwa AMISOM iyo xoogaggii Al-shabaab.

Goobjoogayaal ku sugan degmada ayaa sheegay in ciidamada dowladdu ay xaafado dhowr howgalka ka sameeyeen, iyagoo sheegay in dadka la qaybtay ay ahaayeen kuwo dhallinyaro ah, iyadoo dadka waaweyn lasii daynayay.

Ciiddamada Laanta socdaalka ee Madaarka Diyaaraddaha ee Magaaladda Berbera ayaa sheegay inay qabteen 12 Caruur ah oo laga keenay Koonfurta Soomaaliya, kuwaas oo la socday Diyaarada ka soo kicitimtay Magaaladda Muqdisho.

Carruurtan oo tiradoodu tahay 12 caruur ah, ayaa waxa watay laba nin oo Soomaali ah, kuwaas oo markii la qabtay Ciidamada Amaanku u sheegay inay doonayeen inay carruurta u tahriibayaan dalalka Carabta, waxaanu taliyaha socdaalku ku dooday in lagu soo beegay maalintii fasaxa lagu jirey ee dabaaldegga 26 june ee shaqadda laga hayey madaarku ay koobnayd.

 12-ka Carruurta ah ayaa da’doodu aad u yar tahay, iyadoo 10 ka mid ah da’dooda lagu sheegay 12 jir, 2 ka mid ahna 15 jir,  waxaanay Ciidamada Boolisku soo bandhigeen Baasabooro iyo dhukumantiyo been abuur ah oo lagu Safrayey.

Caruurtan la wato iyo dadkan wata ayaa labaduba ku doodeen inay qaraabo yihiin, iyadoo labadan caruurta ka masuulka yihiin sheegay inay kharashka caruurtan ku baxaysa ay waalidkooda ka soo bixiyeen.

Taliyaha Laanta socdaalka Somaliland Maxamed Cali Yuusuf oo Saxaafadda la hadlay ayaa sheegay in Ciidanka amaanka ee Madaarku ay doraad soo qabteen 12-kan Gabdhood oo laga dhoofinayey Madaarka Berbera, waxaanu tilmaamay in sifo sharci daro ah la doonayay in lagu dhoofiyo.

“Caruurtan ayaa waxay ka soo degeen Madaarka Berbera, waxaanay yihiin  12 Gabdhood oo Da’doodu aad u yar-yartahay oo laba qaangaadh ah mooyaane inta kale aanay qaan-gaadhin, kuwaas oo lagu soo beegay Maalintii qaranimada Somaliland oo ahayd maalin fasax ah”ayuu yidhi taliyaha laanta socdaalka Somaliland Maxamed Cali, waxaanu intaas ku daray “Anagoo mar walba heegan ah xaga amniga iyo Baadhitaanka, waxaanu la kulanay da’yartan oo ka soo degtay madaarka Berbera, iyagoo koox-koox isu qaybinaya dadna ay u joogaan Magaalada Hargeysa, markii aanu baadhnayna waxaanu aragnay iyagoo baasaabooro aad u fool xun sita oo da’daa baasaaboorada ku jira iyo Hablahan da’dooda aanay islahayn, taasoo ka shakinay”ayuu yidhi.

“Waxaanan dad-weynaha tusaynaa sababaha loo dhoofinayo hablo kaliya , taasoo aanu garanay inay tahay Dad laga faa’iidaysanayo ama xogooda lagu shaqaysanayo, markaa waxaanu u garanay ka Ganacsi dumar inay ku jirto, iyadoo si sharci daro ah lagu dhoofinayo dad aan ehel u ahaynina ay wataan”ayuu yidhi taliyuhu.

Taliyuhu waxa uu sheegay in bil ka hor ay sidan oo kale u qabteen afar caruur ah oo aad u yar yar, kuwaas oo ilaa hadda lagu hayo Xarunta Agoomaha ee magaaladda Hargeysa.

Gabadh ka mid Caruurtaas la Tahriibinayey oo magaceeda ku sheegtay Farduus Cabdi oo Saxaafadu wax ka weydiisay sababaha loo dhoofinayay ayaa waxa hadalkeedii ka mid “Waxa la iga keenay Walaweyn, waxa I waday Niman aanu qaraabo nahay , Hooyaday Jiday joogtaa Aabahayna Walaweyn buu joogaa, si nabad galyo ah ayaanu u nimi halkan”

"Askarta Somaliland ee joogta Berbera ayaa na qabatay, ka dibna Hargeysa ayaa lana keenay, carruurtana waanu isla soconay oo waanu soo wada tahriibnay, waxaanu doonaynay inaanu Hargeysa marno, Lowyacado ilaa Jabuuti, dooni ka sii raacno ilaa Yemen, markaana Sucuudiga aadno. Ilmaadeer ayaanu nahay hablaha, carruurtana waalidkooda ayaa lacagta ka soo bixiyay oo mid walba waxa la soo siiyay $ 390 doolar”ayuu yidhi mid ka mid ah Ragii waday 12kan caruurta ah.

 Si kastaba ha ahaatee, dadka laga ganacsado ayaa soo badanaya, iyadoo dhowaana dekadda Berbera lagu qabtay dhawr iyo toban caruur ah oo ay wateen laba qof oo Itoobiyaan ahi, waxaana loo baahan yahay in si foojig loo ilaaliyo caruurta.

 Madaxweynaha Soomaaliya, Sheekh Shariif Sheekh Axmed iyo madaxweynaha Somaliland, Axmed Maxamed Maxamuud (Siilaanyo) ayaa kulan ku yeeshay maanta magaalada Dubai ee dalka Imaaaraadka Carabta, iyadoo labada mas'uul ay hadallo jeediyeen.

Kulankan oo ay soo qabanqaabisay wasaaradda arrimaha dibadda ee dalka isu-tagga Imaaraadka Carabta ayaa wuxuu ahaa mid daba-socda shirkii magaalada London ku dhexmaray ergooyinka ka kala socday Soomaaliya iyo Somaliland.

Madaxweynaha Soomaaliya oo hadlay ayaa sheegay inuu aad ugu faraxsan inuu la kulmo madaxweynaha Somaliland, isagoo sheegay in kulankoodu uu daba-socda kulankii ka dhacay London ayna horay ugu sii wadayaan wadahadallada billowday.

Sidoo kale, Axmed Siilaanyo oo isaguna goobta ka hadlay ayaa sheegay inay diyaar u yihiin inay Soomaaliya kala shaqeeyaan la dagaalanka argagaxisada iyo burcad-badeedda, balse gooni-isu-taagga Somaliland uu yahay mid lama taabtaan ah.

Kulanka labada labada madaxweyne ayaa waxaa ku sugnaa madaxweynaha maamulka Puntland, C/raxmaan Maxamed Faroole, madaxweynaha maamulka Galmudug Axmed Maxamed Caalin iyo xubno kale oo ka socday Imaaraadka Carabta.

Labada madaxweyne ayaa waxay isku raaceen in la taageero qodobbadii kasoo baxay shirkii ka dhacay London, lana sii wado wadahadallada u billowday, iyagoo xusay in labada guddi ay u ogolaadeen inay sii wadaan wadahadalka billowday si loo xaqiijiyo xiriir dhab ah oo dhexmara labada dhinac.

Heshiiska ay labada dhinac gaareen oo ay labada madaxweyne ku saxiixnaayeen labada madaxweyne ayaa waxaa qodobbadiisa ka mid ahaa in shirka soo socda ee labada dhinac dhexmaraya uu ka dhaco dalka Imaaraadka Carabta.

Kulanka Sheekh Shariif iyo Axmed Siilaanyo ayaa sii socon doona illaa maalinta berri ah, iyadoo weli ay muuqdaan kala duwanaasho dhinaca fikirka ah, iyadoo xubnaha Somaliland ay ku dheggen yihiin gooni-isu-taaggii ay ku dhawaaqeen sannadkii 1991-kii.

Muqdisho oo ah caasimadda Soomaaliya waxaa ay goob colaadeed ahayd muddo ka badan labaatameeyo sano, waxaana dadkii ku dhaqnaa gudaheeda ay  dantu ku qasabtay in ay isaga cararaan, si ay naftooda amaan ugu helaan. Dad badan oo ka mid ah kuwa qaxay waxaa ay rejo ka qabeen in ay mar uun dib ugu soo laaban doonaan guryahoodi ay Muqdisho ka daganaayeen, hase ahaatee taasi  ma suuro’galin, sababta oo ah qaska iyo rabshadda  colaadda oo waqti dheer qaadatay awgeed.



Bilihii ugu dambeeyey waxaa Muqdisho laga dareemayey ififaale nabadeed iyo in ay ka soo kabsanayso bilicdii luntay iyo burburkii loo geystay intii ay dagaaladu ka dhex socdeen, waxaana dad ka shacabka ah markii ugu horeysay ay bilaabeen in ay isku dhex furmaan oo ay si xor ah noloshoodi u soo ceshtaan, waxaana taasi ay ka dambeysay markii bilo ka hor magaalada laga saaray kooxda Al-Shabab oo mudo sanado ah kula dagaalamaysay ciidamada AMISOM iyo kuwa dowladda Soomaaliya.

Rejada iyo ammaanka aan cagaha badan ku taagnayn ee ka jira  magaalada Muqdisho waxaa uu soo jiitay indhaha qurbe joog badan oo horay wadamada debadda ugu qaxay.

“Mudo ka badan 22 sano ayaan Mareykanka ku noolaa, run ahaantii waxaan Muqdisho tagay aniga oo hilow badan u qaba wadankeyga,” ayuu yiri Cabdi Xabiib Yaasin , oo ka mid ah qurbe-joogta Soomaalida ah ee dhawaan tagay Muqdisho.

Cabdi Xabiib, oo aan kula kulmay magaalada Minneapolis ee gobolka Minnesota, isagoo xiliga uu sheekaynayey laga dheehanayey wajihiisa xiisaha ay ku haysay ku laabashada Muqdisho, ayaa ii sheegay in uu  Muqdisho ka aaminsanaa in ay tahay god bahalo galeen ah oo aan marnaba lagu aamini’karin nolosha aadanaha, hase ahaatee ay taasi haatan wax badan iska badashay kaddib markii uu soo arkay xaqiiqda dhabta ah iyo waxa  xiligaan ka jira Muqdisho.

 “Cabsidii aan qabay waxaa ay isbadashay markii aan arkay jidadk Muqdisho oo ay taagtaagan yihiin ciidan amaanka sugaya iyo dadka oo soconaya habeenkii xiligii ay doonaan,” ayuu yiri Cabdi-Xabiib.

Sihaam Axmed Nuur,  waa 21 jir waxaa ay ku barbaartay gobolka Minnesota ee wadanka Mareykanka oo la keenay iyada oo da’yar, dhawaan ayey tagtay magaalada Muqdisho ee caasimadda Soomaaliya, waxaayna iiga sheekaysay waxyaabihii ay ku soo aragtay mudadii ay halkaasi ku sugnayd?.

“Inkastoo waalidkay iiga sheekayn jireen Muqdisho, haddana anigu aragtida aan ka haystay waxaa ay ahayd mid taasi ka badalan oo aan wanaagsanayn, oo ahayd dareen ay cabsiyi’ ku dheehan  tahay, hadase dareenkaygi hore ee aan qabay wax badan ayaa iska badalay. Waxaan soo arkay dad noloshaada si caadi ah u wata oo ganacsanaya, kuwa guryahooda burburay dayactiranaya, sidoo kalana ka soo kabsanaya noloshii iyo rafaadkii ay mudo ku soo dhex jireen,” ayey tiri Sihaam Axmed Nuur, iyadoo intaasi ku dartay “Aniga waxaa ay ila tahay dhalinteena wadamada qurbaha ku barbaaray maanta wadankeenu anaga ayuu noo baahan yahay in aan wax u qabano, islamarkaasna aan ka qeyb-qaadano dib u dhiskiisa iyo amaankiisa intaba.

Dadka  Muqdisho ku laabanaya oo badankood ka tagaya wadamada Yurub, Mareykanka iyo waliba Kanada, ayaa waxaa ay kala xambaarsan yihiin hadafyo kala duwan, sida kuwo ku mashquulsan ka mid noqoshada isbadalka siyaasadeed ee socda, kuwo ku ujeedkoodu in ay dalka maalgashi ka sameystaan oo ka faa’idaysanaya fursada hadii nabaddu hirgasho, iyo kuwo qurbaha ku raagay oo mudo dheer wadanka soo moogaa, islamarkaasna uu hayo hilow ah in ay mar uun soo arkaan Muqdisho nabad ah. 

“Magaalada hadaad ku cusub tahay kama helaysid meel aad seexato, guud ahaan huteelladu waa ay wada buuxaan oo waa la iska sugaa sariiraha, taasi waxaa ay ka turjumaysaa in dad badan ay dalka dib ugu soo laabanayaan,” sidaasi waxaa yiri  Cabdi-Xabiib, oo ka mid ah Soomaalida Mareykanka ka tagtay.

Inkastoo qurbe joogtu ay noloshaada la soo carareen, hadana waxaa ay gacan lixaad leh ka geystaan quudinta iyo samata bixinta nolosha dadka ku dhaqan gudaha wadanka oo iyagu hoy’ u noqday muddo dheer dhibaatooyin fara badan oo ay ka dhaxleen colaad iyo abaar mararka qaar isku badasha macaluul, waxaana sanad waliba la qiyaasaa in ay Soomaaliya gasho in ka badan labo bilyan oo Doollarka Mareykanka ah, taasi oo ka timaada dibad joogta Soomaalida.

“Intii ay wadanka ka jireen dhibaatooyinku qurbe-joogtu, waxaa ay ahaayeen udub dhexaadka uu dalku ku tiirsanaa, waxaana ka mid ah waxyaabaha aan la hilmaami-karin in ay dib u celiyan shilinka ay ka shaqeystaan wadamada ay ku nool yihiin iyo in ay sidoo kale maalgaliyaan kaabayaasha ay ku tiirsan tahay jiritaanka nolosha bulshadu sida, caafimaadka, waxbarashada iyo biyaha,” sidaasi waxaa warbixintaan HOL u sheegay Xaashi Shaafi, oo isagu madax ka ah urur u dhaqdhaqaaqa danaha Soomaalida oo ka jira gobolka Minnesota.

Isla waqtigaan Soomaalida qurbe joogta ah waxaa ay aaminsan yihiin in ay kaalin muuqata ku yeelan’karaan dadaalada lagu soo celinayo mustaqbalka Soomaaliya, iyagoo cuskanaya in ay xambaarsan yihiin ilbaxnimo, aqoon iyo xirfado ay kala tagayaan wadamada horumaray ee ay ku nool yihiin, waxaana mudooyinkii ugu dambeeyey  ay dibad joogta Soomaalidu door lixaad leh ku lahaayeen siyaasada gudaha iyo dibada ee wadanka Soomaaliya, iyadoona qaarkood ay xubno firfircoon ka noqdeen xukumadihii kala dambeeyey iyo maamul-goboleedyada dalka ka jira. Halka qaarkoodna ay sameysteen xisbiyo, si ay mustaqbal ugu galaan gorgortan siyaasadeed, islamarkaasna ay uga mid noqdaan isbadalka cusub ee rejadiisu tahay in uu Soomaaliya ka hana’ qaado waqtiga soo socda

 Ciidamo dheeri ah oo kasocda Dalka Jabuuti ayaa lagu wadaa in Soomaaliya ay yimaadaan kuna biiraan howlgalka Amisom ee lagu tageerayo Xukuumada KMG Soomaaliya.

Dowlada Jabuuti ayaa sheegtay inay kor uqaadayso Tageerada ay siinayso Dowlada KMG Soomaaliya oo lugaha kala soo baxaysa markaan dhiiqadii ay kula jirtay laguha ee dhanka Amaanka ahaa.

Madaxwaynaha dowlada jabuuti Cismaaciil Cumar geele ayaa kudhawaaqay isagoo kahadlayay xafladii munaasaada maalinta Xuriyada Jabuuti ay kaqateen Faransiiska ayaa sheegay in Dowlada soomaaliya ay yihiin walaalo ayna kutageeri doonto waxii karaan keeda ah.

Cismaaciil Cumar geele ayaa Xaflada kasheegay in Soomaaliya ay u dirayaan Ciidamo kale oo kubiiraya howlgalka Amisom isagoo sheegay in Ciidamadaas lagu magacaabo Hiil oo uu kumicneeyay inay utaaganyihiin Walalahooda Soomaaliyeed Caawintooda.

Ilaa Sideed boqol oo Askari ayaa Dowlada Jabuuti kajooga Soomaaliya oo hada kahowlgalaya Magaalad Beledwayne ee Xarunta Gobolka Hiiraan.
Muqdisho waxaa shalay kadhacay Munaasabada Xuska 35 naad ee kasoo wareegatay Markii Jabuuti ay kaxorowday Faransiiska.

 Madaxweynaha Soomaaliya, Sheekh Shariif Sheekh Axmed oo hadal ka jeediyay shir looga hadlayo arrimaha burcadbadeedda ayaa ka sheegay in dowladdiisu ay muddo sannad ah ku cirib-tirayso burcadbadeedda haddii la siiyo taageerada ay u baahan yihiin.

Sheekh Shariif ayaa ugu baaqay beesha caalamka inay gacan ka geystaan sidii lagu dhisi lahaa ciidamada badda Soomaaliya, kuwaasoo uu sheegay inay awood u leeyihiin inay ka adkaadaan burcadbadeedda.

"Burcabadeeddu waxay kuma noola badda, waxay ku nool yihiin Soomaaliya, dhulkana waa meesha ugu wanaagsan ee lagula dagaalami karo," ayuu yiri Sheekh Shariif oo la hadlyaya 400-ergo oo ka qaybgalayay shirkaas.



"Waxaan diyaar u nahay inaan ka hortagno dhibaatadaas. Marka la eego awooddeenna waxaan u baahannahay in tababar naloo siiyo ciidamada badda si ay ula dagaalamaan una joojiyaan burcadbadeednimada," ayuu hadalkiisa ku daray.

Wasiir u dowlaha wasaaradda arrimaha dibadda ee dalka Imaaraadka Carabta Dr Anwar ayaa sheegay in dalkiisa uu ku bixinayo tababarka ciidamada badda dalka Soomaaliya hal milyan oo dollar si loo cirib-tiro burcadbadeedda.

Madaxweynaha Soomaaliya ayaa shirka ka sheegay in 5,000 illaa 6,000 oo askar Soomaaliyeed ah ay diyaar u yihiin in loo tababaro sidii ay ula dagaalami lahaayeen kooxaha burcadbadeedda ah.

"Waxaan beesha caalamka ka doonaynaa inay hub iyo qalab kale ku caawiyaan ciidamadaas," ayuu yiri Sheekh Shariif oo sheegay in dowladdiisa ay ka go'an tahay inay ka hortagto falalka burcadbadeednimo.

Sidoo kale, Sheekh Shariif wuxuu sheegay in dalkiisu uu baahan yahay in gacan laga siiyo sidii loo joojin lahaa maraakiibta sida sharci-darrada ah uga kalluumeysta biyaha Soomaaliya iyo shirkadaha sunta ku daadiya.

"Dalalkan waxay ka faa'iideysanayaan xalaaddeenna, waxaan beesha calaamka ka codsanaynaa inay gacan naga siiyaan sidii aan arrintaas u joojin lahayn," ayuu yiri madaxweynaha Soomaaliya.


Wasiirka arrimaha Afrika ee dalka Britain Henry Bellingham oo isaguna shirka ka hadlay ayaa sheegay in dowladda Imaaraadka ay dhaqaale ku caawisay sidii lagu dhisi lahaa ciidamada badda Soomaaliya, Midowga Yurubna ay sidaas oo kale dhisi doonaan ciidamada gobolka oo dhan.

Dowladda KMG ah ee Soomaaliya ayaa wuxuu xilligeedu ku eg-yahay 20-ka bisha Ogoosto ee sannadkan, iyadoo markaas kaddib la dhisi doono dowlad joogto ah oo ay yeelato Soomalaiya, iyadoo madaxweynaha Soomaaliya uu sheegay inuu dadaal ugu jiro sidii uu mar kale xilka u qaban lahaa.

Ra’iisul Wasaaraha Soomaaliya Dr. Cabdiweli Maxamed Cali ayaa si heer saro ah loogu soo dhaweeyay Garoonka Diyaaradaha ee magaalada Kampala.

Ra’iisul Wasaare Cabdiweli ayaa waxaa Garoonka diyaaradaha ee Kampala ku soo dhaweeyay Wasaarada Arrimaha Gudaha, Safaaradda Soomaaliya iyo Shacabka Soomaaliyeed ee ku nool dalka Uganda.

Wuxuuna Ra’iisul Wasaaraha uu ku tagay booqasho rasmi ah, Wuxuuna labada maalmood ee soo socota la kulmi doonaa Dhigiisa Amaama Mbabazi iyo Madaxweynaha dalka Uganda ee Yuweri Musaveni.

Sidoo kale Ra’iisul Wasaaraha Soomaaliya ayaa la kulmi doono Jaaliyadda Soomaaliyeed ee dalkaasi ku nool.

Ugu dambeyntii Ra’iisul Wasaare Dr.Cabdiweli ayaa sidoo kale kulamo la qaadan doono Ciidamada Uganda islamarkaana booqan doono xerooyinka tababarada ee Ciidamada kala duwan ee dalka Uganda. Wuxuuna Ra’iisul Wasaaraha Ciidamada Uganda ku dhiiri geliyay iney sii dhameystiraan howsha ay hayaan ee Nabad u soo celinta Soomaaliya islamarkaana ugu mahadceliyay dadaalada ay ka geysanayaa gudaha dalka Soomaaliya.

 Al-shabaab ayaa sheegay in Ciidamo Itoobiyaan ah ay kulaayeen dagaal Xoogan oo kadhacay deegaan lagu Magacaabo Goof-guduud oo ah deegaan hoostaga Baydhabo.

Afhayeenka Al-shabaab uqaabilsan Dagaalada Cabdul Casiis Abuu Muscab oo dagaalka kahadlay ayaa sheegay in dagaal ay kuqadeen Gawaari ay lasocdeen Ciidamada Itoobiya kaas oo kadhacay inta udhaxaysa Goof-gaduud iyo Baydhabo.

Abuu Muscab waxuu sheegay in kaminkii ama weerarkii ay kuqadeen Ciidamada Itoobiya uu ufulay sidii ay mujaahidiinta ay uqorsheeyeen Sida uu hadalka udhigay.

‘’ ilaah fadligii kamiinadaas Mujaahidinta waa ay kaga guulaysteen Amxaarida oo waxaan kudilnay 30 Askartooda katirsan,maydkoodana horay ayay iyagoo dhaawac ah uqaaten ayuu yiri Abuu Muscab.

Sheegashada Al-shabaab ee ku aadan inay dileen 30 Katirsan Ciidamda Itoobiyo majirto wax war ah oo kasoo baxay Sarakiishooda dhinaca howlgalada ee Itoobiya.

Sarakiisha Dowlada oo arimahaas inay wax kajiraan ay warbaahinta waydiisay ayaa sheegay inay waxba kamajiraan yihiin oo iyaga ay dagaalka ay kudileen Sadax katirsan Al-shabaab.